Nieszczelne jelita - otwarte wrota dla choroby

Prawidłowe funkcjonowanie jelit jest podstawą zdrowia i dobrego samopoczucia. Jelita są najważniejszym miejscem styku wewnętrznego środowiska organizmu z całym bogactwem świata zewnętrznego. Bardzo ważne jest, aby ta bariera funkcjonowała w prawidłowy sposób. Niestety nie zawsze tak jest. Uszkodzenie ściany nabłonka jelitowego powoduje, że do organizmu przedostają się substancje niepożądane, takie które nie powinny się tam znaleźć, co może być przyczyną rozwoju szeregu zaburzeń zdrowotnych. 

O nieszczelnych jelitach mówi się dziś często w kontekście medycyny naturalnej. Środowisko lekarskie podchodzi do tego problemu rozmaicie, w zależności od stopnia poinformowania, przyjmując niekiedy postawę ignorancji. Tymczasem temat syndromu nieszczelnych jelit (ang. Leaky Gut Syndrome) jest coraz to obszerniej opisywany w profesjonalnej literaturze medycznej (1). Ponieważ zjawisko to leży u podłoża wielu chorób, uznawanych często dotąd za nieuleczalne (czasem pozornie niezwiązanych z przewodem pokarmowym), pojawiają się także nadzieje na nowe możliwości terapii. 

Z nieszczelnością jelit związane są wszystkie choroby cywilizacyjne na czele z tymi, które są główną przyczyną zgonów w naszym zachodnim społeczeństwie, mianowicie z chorobami układu krążenia. Nieprawidłowy profil lipidowy, nadciśnienie, cukrzyca typu drugiego, nieodłącznie mają w swoim obrazie patologicznym zjawisko nadmiernej "przesiąkliwości" jelit dla substancji obcych, które po dostaniu się do krążenia systemowego, prowadzą do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego. Także coraz bardziej powszechne choroby autoimmunologiczne (takie jak cukrzyca typu pierwszego, celiakia, stwardnienie rozsiane, choroby zapalne jelit i wiele innych) oraz alergiczne (między innymi różnego rodzaju problemy skórne) powiązane są z nieszczelnością enteralną, inaczej jelitową. 

 

Niektóre spośród wspomnianych wyżej chorób, to poważny i rozpowszechniony problem zdrowotny. Ponieważ towarzyszy im często niejasny obraz etiologiczny, zwrócenie uwagi na syndrom nieszczelnych jelit, wydaje się być ważnym tematem dociekań naukowych nadchodzących lat. Wszystko odbywa się w dobie ery probiotykoterapii i zainteresowania mikroorganizmami zamieszkującymi jelita człowieka. Warto w tym miejscu zauważyć, że dysbioza (czyli zaburzenie prawidłowego składu tych ostatnich) jest podstawową przyczyną rozwoju problemów z integralnością śluzówki jelitowej, prowadzących do jej nieszczelności.

Lista zaburzeń zdrowotnych powiązanych z nieprawidłowym działaniem ścian układu pokarmowego jest długa. Za każdym razem o sukcesie terapeutycznym decyduje między innymi przywrócenie prawidłowego funkcjonowania nabłonka jelitowego. Jest to pokrewnie wiedzy z zakresu medycyny chińskiej, której jedna ze szkół przyjmuje zaburzenia pracy przewodu pokarmowego (tzw. środkowego ogrzewacza) jako źródło wszystkich wzorców patologii, postrzegając jednocześnie tę część ludzkiego ustroju, jako podstawowe miejsce oddziaływania terapeutycznego.

Niektóre czynniki wpływające na zwiększenie przepuszczalności jelitowej:

nieprawidłowe żywienie, które prowadzi do rozwoju patologicznej mikroflory jelitowej,

czynniki psychiczne - stres,

alkohol,

leki (niesteroidowe leki przeciwzapalne - tzw. NLPZ, sterydy),

antybiotykoterapia,

zakażenia (np. grzyby Candida albicans),

radioterapia i chemioterapia.




1) Nie spotkałam się jak dotąd z wzmiankami o nieszczelności jelit w podręcznikach akademickich. Temat ten jest jednak obecnie już poruszany na konferencjach naukowych. Pisząc o profesjonalnej literaturze medycznej, miałam na myśli najświeższe publikacje naukowe, jakie można znaleźć w bazie danych PubMed. Zainteresowanych odsyłam do strony internetowej: www.ncbi.nlm.nih.gov